تحریریه 
در دورانی که راه‌حل‌های فین‌تک مانند خدمات «الان بخر، بعداً پرداخت کن» (Buy Now Pay Later) به سرعت در حال گسترش هستند، یک نظرسنجی جدید نشان می‌دهد که قدیمی‌ترین شکل اعتبار مالی – وام گرفتن از خانواده و دوستان – همچنان رایج‌تر است.
بر اساس تحقیقی که توسط موسسه غیرانتفاعی «فِیرفورآل فایننس» (Fair4All Finance) روی بیش از ۴۰۰۰ بزرگسال انجام شده و نتایج آن به طور انحصاری در اختیار «بی‌بی‌سی» قرار گرفته، ۲۶ درصد از پاسخ‌دهندگان در سال جاری از خانواده و ۱۵ درصد از دوستان خود پول قرض کرده‌اند. این در حالی است که تنها ۲۵ درصد از وام‌های BNPL استفاده کرده‌اند.
این تحقیق که با همکاری شرکت نظرسنجی «ایپسوس» (Ipsos) در انگلیس، اسکاتلند و ولز انجام شده، نشان می‌دهد که برای اکثر این افراد، مبلغ وام کمتر از ۲۵۰ پوند (حدود 35 میلیون تومان) بوده است.
چرا فین‌تک هنوز جایگزین خانواده نشده است؟
بسیاری از افراد به این دلیل به دوستان و اقوام خود روی می‌آورند که توسط خدمات مالی سنتی مانند بانک‌ها رد شده‌اند. «کارلا مک‌لاکلین» (Carla McLoughlin)، یک مادر ۴۲ ساله دارای سه فرزند، می‌گوید قرض گرفتن مبالغ کم از مادرش برای او حیاتی است. او توضیح می‌دهد که این پول «فقط برای اینکه یک یا دو هفته تا زمان دریافت حقوق دوام بیاوریم» لازم است.
کارلا در گذشته برای دریافت وام بانکی پاسخ رد شنیده و حتی برای گرفتن یک قرارداد تلفن همراه دچار مشکل بوده است. مادر ۶۳ ساله او، خوشحال است که می‌تواند کمک کند. جالب اینجاست که این جریان مالی دوطرفه است و آن‌ها مرتباً از یکدیگر قرض می‌گیرند.
این تحقیق نشان داد که بزرگسالان جوان‌تر، خانوارهای دارای فرزند، و افرادی که قراردادهای کاری ساعت-صفر (Zero-hours contracts) دارند یا در مشاغل با درآمد پایین‌تر هستند، بیشترین احتمال را دارد که از دوستان و خانواده قرض بگیرند.
[قراردادهای کاری ساعت-صفر نوعی قرارداد استخدامی هستند که در آن کارفرما هیچ تعهدی مبنی بر ارایه حداقل ساعات کاری مشخصی به کارمند ندارد.]
خطرات پنهان در وام‌های دوستانه
اما این وام‌های غیررسمی همیشه هم پایان خوشی ندارند. نظرسنجی نشان می‌دهد که ۹ درصد از کسانی که از خانواده قرض گرفته‌اند، گفته‌اند که این کار رابطه آن‌ها را تضعیف کرده است. این رقم زمانی که پای دوستان در میان باشد، به ۱۷ درصد افزایش می‌یابد، زیرا انتظارات متفاوت در مورد بازپرداخت، روابط را تیره می‌کند.
پیچیدگی زمانی بیشتر می‌شود که پای بهره به میان می‌آید. ۱۶ درصد از افرادی که از دوستان و ۸ درصد از کسانی که از خانواده قرض گرفته‌اند، گزارش داده‌اند که بابت این وام بهره پرداخت کرده‌اند. مادر کارلا، می‌گوید به اعضای دیگر خانواده هم قرض داده که پولش را پس نداده‌اند: «شما دائم در حال پیگیری آن هستید. این می‌تواند دشوار باشد.»
از «دوست» تا «کوسه وام»: وقتی اعتبار امن وجود ندارد
این نظرسنجی همچنین نشان داد که یک چهارم کل خانوارها قادر به پرداخت یک قبض اضطراری ۵۰۰ پوندی بدون قرض گرفتن نیستند. «کیت پندر» (Kate Pender)، رییس «فِیرفورآل فایننس»، می‌گوید مهم است که همه به اعتبار برای لحظات غیرمنتظره زندگی دسترسی داشته باشند.
او افزود: «هیچ‌کس نباید مجبور شود نزدیک‌ترین روابط خود را فقط برای پوشش هزینه‌های ضروری به خطر بیندازد. ما نیاز فوری به گسترش دسترسی به اعتبار امن و مقرون به صرفه داریم تا مردم مجبور به انتخاب‌های دشوار نشوند.»
نگران‌کننده‌ترین بخش این نظرسنجی، مراجعه افراد به وام‌دهندگان غیرقانونی یا «کوسه‌های وام» (Loan Sharks) است. ۴ درصد از افراد مورد بررسی اعتراف کردند که در ۱۲ ماه گذشته به چنین افرادی مراجعه کرده‌اند.
«دِیو بنبو» (Dave Benbow)، رییس تیم مبارزه با وام‌دهندگان غیرقانونی انگلیس، هشدار می‌دهد که این رقم می‌تواند حتی بالاتر باشد، زیرا حدود نیمی از تمام افرادی که این سازمان از آن‌ها حمایت می‌کند، در زمان دریافت وام معتقد بودند که وام‌دهنده «دوست» آن‌ها بوده است. او گفت: «ما اغلب شاهد موقعیت‌هایی هستیم که هزینه‌های اضافی ناگهان اضافه می‌شود، بدهی به سرعت افزایش می‌یابد و وام‌گیرندگان خود را گرفتار می‌بینند.»
