تحریریه 
صدها نوجوان، گاهی به اصرار والدین، از سال ۲۰۱۹ به «مرکز ملی اختلالات بازی بریتانیا» (Britain’s National Centre for Gaming Disorders) مراجعه کرده‌اند. اما اخیرا، این کلینیک دولتی پذیرای گروه متفاوتی از بیماران بوده است. متخصصان اعتیاد به بازی‌های ویدیویی در این مرکز تاکنون ۶۷ فرد بالای ۴۰ سال را درمان کرده‌اند. مسن‌ترین آن‌ها، زنی ۷۲ ساله با اعتیاد شدید به بازی‌های گوشی هوشمندش بود.
در بسیاری از کشورها، نوعی وحشت اخلاقی درباره تأثیر فناوری دیجیتال بر جوانان شکل گرفته است. «جاناتان هایت» (Jonathan Haidt)، روانشناس اجتماعی و نویسنده، از «نسل مضطرب» صحبت می‌کند که کودکی‌شان توسط گوشی‌های هوشمند و اپلیکیشن‌های اجتماعی ربوده شده است. مدارس به طور فزاینده‌ای خواهان نگهداری گوشی‌ها در کمدها یا در خانه هستند و گروه‌هایی که توسط والدین اداره می‌شوند، مانند «کودکی بدون گوشی هوشمند» (Smartphone Free Childhood)، پرهیز از آن را تبلیغ می‌کنند. استرالیا نیز اعلام کرده از دسامبر آینده استفاده از رسانه‌های اجتماعی را برای افراد زیر ۱۶ سال ممنوع خواهد کرد.
با این حال، انفجاری کمتر مورد توجه در زمان استفاده از صفحه نمایش، در حال رخ دادن در نسلی دیگر است.
انفجار استفاده از موبایل در دوران بازنشستگی
همزمان با ورود افراد ۶۰ ساله امروزی—که از قبل با فناوری دیجیتال آشنا هستند—به دوران بازنشستگی، زمان صرف شده برای دستگاه‌های هوشمند در میان سالمندان به شدت در حال افزایش است.
«ایپسیت واهیا» (Ipsit Vahia)، رئیس «آزمایشگاه فناوری و سالمندی مک‌لین» (Technology and Ageing Laboratory at McLean Hospital) در دانشکده پزشکی هاروارد، می‌گوید: «برخی از سالمندان به طور فزاینده‌ای زندگی خود را از طریق تلفن‌هایشان می‌گذرانند، کاری که گاهی نوجوانان یا جوانان انجام می‌دهند.» به نظر می‌رسد عادات دیجیتالی که دوران نوجوانی را متحول کرد، اکنون در حال دگرگون کردن دوران سالمندی است.
سالمندان مدت‌هاست که قهرمان تماشای تلویزیون بوده‌اند. طبق آمار «آفکام» (Ofcom)، رگولاتور رسانه‌ای بریتانیا، سال گذشته افراد بالای ۷۵ سال در این کشور روزانه بیش از پنج ساعت و نیم تلویزیون تماشا کرده‌اند که حدود پنج ساعت کامل بیشتر از گروه سنی ۱۶ تا ۲۴ سال است.
به طور سنتی، سالمندان در زمینه فناوری دیجیتال عقب بوده‌اند. یک دهه پیش، تنها یک پنجم آمریکایی‌های بالای ۶۵ سال گوشی هوشمند داشتند. اما این وضعیت در حال تغییر است. بازنشستگان جدید، که اکثرشان از میانسالی آنلاین بوده‌اند، از مشتاق‌ترین پذیرندگان گجت‌های دیجیتال هستند.
بر اساس نظرسنجی شرکت تحقیقاتی «GWI» در هفت کشور، افراد بالای ۶۵ سال اکنون بیشتر از افراد زیر ۲۵ سال مالک تبلت، تلویزیون هوشمند، کتابخوان الکترونیکی و رایانه‌های رومیزی و لپ‌تاپ هستند.
بازار جدید سالمندان؛ از اپل واچ تا «جی‌تی‌ای»
شرکت‌های فناوری، سالمندان را به عنوان یک بازار رو به رشد شناسایی کرده‌اند. «اپل» (Apple) هدفون‌هایی می‌سازد که به عنوان سمعک عمل می‌کنند و ساعت‌هایی که می‌توانند نوار قلب (ECG) بگیرند یا در صورت زمین خوردن کاربر با اورژانس تماس بگیرند. (بخشی از نتیجه این تمرکز آن است که اکنون ۱۷ درصد از افراد بالای ۶۵ سال در آمریکا ساعت هوشمند دارند).
به نظر می‌رسد نسل بعدی بازنشستگان حتی مشتاق‌تر باشند: نزدیک به یک پنجم افراد ۵۵ تا ۶۴ ساله در حال حاضر کنسول بازی دارند. بازنشستگی کم‌کم به جای گلف، بیشتر شبیه بازی «Grand Theft Auto» می‌شود.
با رایج‌تر شدن مالکیت دستگاه‌های دیجیتال، زمان استفاده سالمندان از صفحه نمایش در حال افزایش است. به نظر می‌رسد تلفن‌ها و تبلت‌ها به جای جایگزینی زمان تلویزیون، به مجموع زمان روزانه اضافه می‌شوند.
آفکام دریافت که سال گذشته بریتانیایی‌های بالای ۶۵ سال بیش از سه ساعت در روز را آنلاین (با گوشی‌های هوشمند، کامپیوتر و تبلت) گذرانده‌اند. این میزان نصف گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال است. اما نکته اینجاست: اگر تلویزیون و دستگاه‌های هوشمند را با هم ترکیب کنیم، افراد در سن بازنشستگی زمان نمایشگر روزانه بیشتری نسبت به جوانان ثبت می‌کنند.
خطرات منحصر به فرد: از کلاهبرداری تا انزوای پنهان
در کشورهایی که این روند پیشرفته‌تر است، نگرانی‌ها در مورد کاربران سالمند گوشی‌های هوشمند، شبیه نگرانی‌ها در مورد نوجوانان، در حال ظهور است. مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۲ در کره جنوبی، که یکی از بالاترین نرخ‌های استفاده از گوشی هوشمند در جهان را دارد، تخمین زد که ۱۵ درصد از افراد ۶۰ تا ۶۹ ساله در معرض خطر اعتیاد به تلفن هستند. تحقیقات در ژاپن نشان داد که زمان استفاده از صفحه نمایش با فعالیت بدنی کمتر در میان سالمندان مرتبط است و نظرسنجی در چین آن را به خواب بدتر پیوند داد.
البته اثبات علت و معلولی دشوار است. ممکن است نمایشگرها سالمندان را وسوسه کنند که کم‌تحرک‌تر باشند، یا ممکن است دقیقاً به این دلیل که آن‌ها تحرک کمتری دارند، زمان بیشتری را صرف تلفن‌های خود می‌کنند.
سالمندان با خطرات آنلاینی مواجه هستند که گروه‌های آسیب‌پذیر دیگر (مانند نوجوانان) با آن مواجه نیستند. برخلاف اکثر نوجوانان، تلفن‌ها و تبلت‌های آن‌ها اغلب به حساب‌های بانکی‌شان متصل است. «ریزتراکنش‌ها» در بازی‌ها می‌توانند کیف پول آن‌ها را خالی کنند. کلاهبرداران نیز همینطور، آن‌ها می‌توانند از طریق همان اپلیکیشن‌ها با قربانیان خود تماس گرفته و آن‌ها را غارت کنند.
دکتر واهیا می‌گوید که سالمندان به ویژه در کشورهای با درآمد کم و متوسط، از «واتس‌اپ» برای همه چیز، از ارتباطات گرفته تا خرید، استفاده می‌کنند و در نتیجه «واتس‌اپ به پلتفرم انتخابی کلاهبرداران تبدیل شده است.»
سالمندان همچنین فاقد سپرهای اجتماعی هستند که استفاده نوجوانان را تنظیم می‌کند (مانند معلمان و والدین). «هنریتا بودن-جونز» (Henrietta Bowden-Jones)، که کلینیک بازی بریتانیا را اداره می‌کند، می‌گوید: «در مورد افراد مسن، گاهی هیچ‌کس در اطراف نیست، یا اگر هست، واقعا متوجه نمی‌شود که آن‌ها با کامپیوتر خود چه می‌کنند.»
مزایا، معایب و آینده
با این حال، رونق استفاده از صفحه نمایش در میان سالمندان به هیچ وجه کاملا بد نیست. از مراسم کلیسا در پلتفرم «زوم» گرفته تا کلاس‌های یوگا آنلاین و باشگاه‌های کتابخوانی از راه دور، قدرت اتصال اینترنت برای کسانی که برای خروج از خانه مشکل دارند، بسیار ارزشمند است.
دکتر واهیا اشاره می‌کند که سالمندان برخلاف نوجوانان، روابط اجتماعی کلیدی زندگی خود را قبلاً شکل داده‌اند. «آن‌ها رفتارهای شکل‌یافته و روابط تثبیت‌شده دارند. گوشی‌های هوشمند اغلب می‌توانند آن‌ها را تقویت کنند.»
حتی شواهد جدیدی وجود دارد که نشان می‌دهد دستگاه‌های دیجیتال ممکن است به سالمندان در حفظ آمادگی ذهنی کمک کنند. در حالی که تحقیقات گذشته از «زوال عقل دیجیتال» صحبت می‌کردند، یک متاآنالیز در آوریل بر روی بیش از ۴۰۰ هزار بزرگسال نشان داد که افراد بالای ۵۰ سال که به طور منظم از دستگاه‌های دیجیتال استفاده می‌کردند، نرخ کمتری از زوال شناختی داشتند. (اگرچه در اینجا نیز علت و معلول نامشخص است)
به نظر می‌رسد اشتیاق سالمندان به فناوری دیجیتال کند نخواهد شد. مرز بعدی ممکن است «واقعیت مجازی» (VR) باشد که به افراد خانه‌نشین اجازه می‌دهد از سفرهای همه‌جانبه به هر مکان یا زمانی که می‌خواهند بازدید کنند.
