«پیتر تیل» (Peter Thiel)، سرمایهگذار خطرپذیر و کارآفرین حوزه فناوری، با یک پیشنهاد مشخص به سراغ کارآفرینان جوان میرود: ۲۰۰ هزار دلار پول نقد در ازای کنار گذاشتن دانشگاه و تمرکز کامل بر روی یک ایده بزرگ. از سال ۲۰۱۱، برنامه «فلوشیپ تیل» (Thiel Fellowship) با همین رویکرد به جوانان کمک مالی و یک شبکه ارتباطی قدرتمند ارایه کرده است. نتیجه این برنامه تا به امروز، تاسیس بیش از ۱۱ استارتاپ یونیکورن (با ارزش بیش از یک میلیارد دلار) و خلق ارزشی بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار بوده است.
این برنامه که در بطن خود، نظام آموزش عالی سنتی را به چالش میکشد، نامهای بزرگی مانند «اتریوم» (Ethereum) و «پلید» (Plaid) را به صنعت فناوری معرفی کرده است. در حالی که نسل جدید به دلیل افزایش وامهای دانشجویی و فرصتهای شغلی محدود، به طور فزایندهای ارزش مدرک دانشگاهی را زیر سوال میبرد، تیل و فارغالتحصیلان برنامهاش معتقدند آموزش واقعی از تجربیات دنیای واقعی حاصل میشود، نه کلاسهای درس.
داستان موفقیت فارغالتحصیلان برجسته
«دیلن فیلد» (Dylan Field)، بنیانگذار و مدیرعامل شرکت ۴۰ میلیارد دلاری «فیگما» (Figma)، یکی از سرشناسترین چهرههای این برنامه است. او یک دهه پیش، زمانی که تنها ۱۹ سال داشت، ایده اولیه ابزار طراحی مشارکتی فیگما را در خوابگاه «دانشگاه براون» (Brown University) پرورش داد. اما پروژه او تا زمانی که پس از کمتر از دو سال تحصیل، دانشگاه را برای دریافت فلوشیپ تیل ترک نکرد، به طور جدی آغاز نشد. عرضه اولیه موفق سهام فیگما در ماه گذشته، فیلد را به یک میلیاردر با ثروتی حدود ۵ میلیارد دلار تبدیل کرد. او میگوید این فلوشیپ چیزی ارزشمندتر از مدرک دانشگاهی به او داد: «زمان بدون وقفه برای تمرکز کامل بر ساختن ایدهاش.»
نمونه موفق دیگر «لوسی گو» (Lucy Guo)، بنیانگذار استارتاپ لیبلگذاری داده «اسکیل ایآی» (Scale AI) و جوانترین زن میلیاردر خودساخته جهان است. او که از روند آموزش در «دانشگاه کارنگی ملون» (Carnegie Mellon) ناراضی بود، در سال ۲۰۱۴ تحصیل را رها کرد. شرکت او اخیرا در معاملهای با «متا» (Meta)، بیش از ۲۹ میلیارد دلار ارزشگذاری شد و سهم ۵ درصدی گو، او را به این جایگاه رساند. او فلوشیپ تیل را «بهترین اتفاقی که برایش افتاده» توصیف میکند و میگوید: «این برنامه شما را با افراد بلندپرواز، باهوش و کمی دیوانه احاطه میکند.»
علاوه بر این، بنیانگذاران پلتفرم استخدام مبتنی بر هوش مصنوعی «مرکور» (Mercor) نیز از دریافتکنندگان این کمکهزینه بودهاند. «برندان فودی» (Brendan Foody)، «آدرش هیرمات» (Adarsh Hiremath) و «سوریا میدا» (Surya Midha) با درک سرعت سرسامآور پیشرفت هوش مصنوعی، به این نتیجه رسیدند که چهار سال صرف کردن در دانشگاه منطقی نیست. میدا، همبنیانگذار شرکت، به نیویورک تایمز گفت که هم «فوریت شدید» و هم «ترس وجودی» از دست دادن موج هوش مصنوعی را احساس میکرده است. شرکت آنها در فوریه امسال به ارزش ۲ میلیارد دلار رسید.
چرا پیتر تیل با نظام آموزش عالی مخالف است؟
ایده اصلی فلوشیپ تیل از بدبینی عمیق او نسبت به سیستم آموزش سنتی نشات میگیرد؛ سیستمی که او بارها آن را «نهادی فاسد» خوانده است. تیل در بیانیه معرفی گروه جدید کارآفرینان امسال گفت: «آموزش عالی بدترین نهادی است که ما داریم. ما برای این افراد استثنایی، یک جایگزین فراهم میکنیم.» او معتقد است که بار سنگین وامهای دانشجویی، فارغالتحصیلان را به سمت مشاغلی سوق میدهد که صرفا درآمد خوبی دارند، اما در نهایت کمکی به پیشرفت کشور نمیکنند و مانع نوآوری میشوند.
این نگاه در سیلیکونولی، که همواره کارآفرینان ترکتحصیلکرده مانند مارک زاکربرگ و لری الیسون را ستایش کرده، طرفداران زیادی دارد. تاییدیه تیل به یک بنیانگذار جوان اعتباری میدهد که شاید یک مدرک دانشگاهی قادر به ایجاد آن نباشد. آمارها نیز این دیدگاه را تقویت میکنند. هزینه تحصیل در کالجهای آمریکا به طور متوسط به ۳۸,۲۷۰ دلار در سال رسیده و طبق یک نظرسنجی، حدود ۳۸ درصد از فارغالتحصیلان معتقدند وامهای دانشجویی بیش از آنکه مدرکشان به رشد شغلیشان کمک کند، آن را محدود کرده است.