در حالی که غولهای فناوری ایالات متحده مانند گوگل، «اوپنایآی» (OpenAI) و «آنتروپیک» (Anthropic) در رقابتی نفسگیر برای توسعه مدلهای زبانی بزرگ (LLM) هستند، بازیگران جدیدی در گوشه و کنار دنیا در حال تغییر قواعد بازیاند. استارتاپهایی نظیر «ساکانا ایآی» (Sakana AI)، میسترال و دیپسیک، به جای تمرکز صرف بر بزرگی مدلها، به دنبال یافتن جایگاه خود با ارایه مدلهای تخصصی برای مناطق، صنایع و فرهنگهای خاص هستند.
در راستای همین هدف، استارتاپ ساکانا ایآی مستقر در توکیو، اعلام کرد که دور تامین مالی سری B خود را با مبلغ ۲۰ میلیارد ین (تقریبا ۱۳۵ میلیون دلار) نهایی کرده است. «دیوید ها» (David Ha)، مدیرعامل این شرکت، به سایت «تککرانچ» گفت که این سرمایهگذاری ارزش پس از سرمایهگذاری (Post-money) شرکت را به ۲.۶۵ میلیارد دلار رسانده است.
مدلهای هوش مصنوعی متناسب با فرهنگ ژاپن
ساکانا ایآی در سال ۲۰۲۳ توسط محققان سابق گوگل شامل «لیون جونز» (Llion Jones)، «رن ایتو» (Ren Ito) و دیوید ها تاسیس شد. تمرکز اصلی این تیم بر ساخت مدلهای هوش مصنوعی مولد و مقرونبهصرفهای است که با مجموعه دادههای کوچک عملکرد خوبی دارند و به طور خاص برای زبان و فرهنگ ژاپنی بهینه شدهاند.
این دور از تامین مالی ترکیبی از سرمایهگذاران جدید و قبلی را به خود جلب کرده است. در میان آنها نام غولهای مالی ژاپن مانند «گروه مالی میتسوبیشی یوافجی» (MUFG) در کنار بازیگران جهانی سرمایهگذاری خطرپذیر همچون «خوسلا ونچرز» (Khosla Ventures)، مککواری کپیتال، انئیای (NEA)، لوکس کپیتال و «اینکیوتل» (In-Q-Tel) به چشم میخورد. حضور In-Q-Tel که بازوی سرمایهگذاری نهادهای اطلاعاتی آمریکا محسوب میشود، در این لیست قابل توجه است.
دیوید ها در خصوص نحوه هزینهکرد این سرمایه گفت: «ما برنامه داریم سرمایه جدید را نه تنها برای تحقیق و توسعه و ساخت مدلهای هوش مصنوعی، بلکه برای گسترش نیروی انسانی در تیمهای مهندسی، فروش و توزیع در ژاپن به کار بگیریم.»
ورود به صنایع دفاعی و دولتی
ساکانا امسال حضور خود را در ژاپن پررنگتر کرده و با شرکتهای محلی پیشرو مانند دایوا (Daiwa) و MUFG برای توسعه راهکارهای هوش مصنوعی همکاری کرده است. دیوید ها که پیش از این سابقه رهبری تحقیقات در استبیلیتی ایآی (Stability AI) و کار در گوگل و گلدمن ساکس را در کارنامه دارد، اعلام کرد که این شرکت قصد دارد در سال ۲۰۲۶ تجارت سازمانی خود را فراتر از بخش مالی برده و وارد بخشهای صنعتی، تولیدی و دولتی شود.
با نگاهی به آینده، این شرکت چشم به بخشهای دفاعی، اطلاعاتی و تولیدی دوخته است. این استارتاپ دوساله همچنین اعلام کرده که برای رشد بلندمدت جهانی، به دنبال سرمایهگذاری استراتژیک، مشارکتها و ادغام و تملیک (M&A) خواهد بود.
استراتژی هوش مصنوعی مستقل
ساکانا ایآی اعلام کرده که تقاضای جهانی قدرتمندی برای راهکارهای «هوش مصنوعی مستقل» (Sovereign AI) مشاهده میکند؛ راهکارهایی که فرهنگ و ارزشهای ملی هر کشور را بازتاب دهند. این استارتاپ ژاپنی معتقد است که تمرکز تلاشهای تحقیق و توسعه بر محصولات هوش مصنوعی پس از آموزش مدلهای زبانی، به آنها کمک میکند تا مدلهای پیشرفته و شخصیسازیشدهای برای ژاپن بسازند و مسیری متمایز از مسابقه مدلهای هوش مصنوعی مقیاسبزرگ را طی کنند.
گفتنی است این دور تامین مالی تقریبا یک سال پس از سری A انجام شد که در آن شرکت حدود ۲۱۴ میلیون دلار با ارزشگذاری ۱.۵ میلیارد دلار جذب کرده بود. طبق دادههای پیچبوک (PitchBook)، ساکانا تا مارس ۲۰۲۵ در مجموع حدود ۲۴۴ میلیون دلار جذب کرده بود و با احتساب دور جدید، مجموع سرمایه جذب شده به حدود ۳۷۹ میلیون دلار میرسد.